نگاهی به رمان تهوع

معرفی کتاب : رمان تهوع

نوشته ژان پل سارتر

سارتر را باید از نویسندگانی به شمار آورد که به لحاظ سیاسی ؛ ادبی و فلسفی از پشتوانه فکری غنی برخوردار است. در فرانسه به دنیا می آید  و سالهای کودکی اش را به خواندن آثار ادبی و تاریخی  می گذراند.درسال 1928 به دلیل اعتقاد به اینکه «فلسفه حفظ کردنی نیست »در امتحانات نهایی فلسفه مردود می شود .در آلمان تحت تاثیر آثار مارتین هایدگر وفلسفه اصالت وجود ( اگزیستانسیالیسم) قرار می گیرد و از طرفداران کمونیست می شود. در سال 1964 جایزه ادبی نوبل برای رمان تهوع به او تعلق می گیرد  . هرچند که از پذیرفتن آن خودداری می کند. آثار وی متنوع ؛ و در حیطه فلسفه ؛ رمان ؛ نمایشنامه ؛ فیلم نامه و  مقالات می باشد. شیطان و خدا ( نمایشنامه) ؛ اگزیستانسیالیست و اصالت بشر ( رساله فلسفی) ؛ دیوار ( مجموعه داستان ) و رمان تهوع  بخشی از آثار وی می باشند. خاستگاه فکری این رمان را باید در همان اندیشه سارتر و اصالت وجود جستجو کرد.به جرات می توان گفت که بدون آشنایی با این اندیشه به سختی می توان کتاب را خواند و فهمید. هر چند که پیچیدگی های فکری و فلسفی اگزیستانسیالیسم بیشتر از آن است که بتوان ادعا کرد با یکبار خواندن آن به فهم کامل رسید:

«آنتوان روکانتَن شخصیت اصلی رمان در نقش مورخی گوشه گیر وانزوا طلب است. او ساکن شهر بوویل است و در مورد مارکی  دورلبون سیاستمدار فرانسوی قرن هجدهم تحقیق می کند. در اندیشه روکانتن وجود اشیا و پیرامونش کارکردی غیر عقلانی و غیر موجه دارند.همین فکر باعث تهوع و دل آشوبی وی می گردد...»

در ابتدا نکته ای که بنظر می رسد ؛ این است که در این رمان تعداد  شخصیت های اصلی کمینه می باشند. آنتوان روکانتن ؛ آنی معشوقه اش ؛ دانش اندوز و تعداد کمی از کارکترهای دیگر که با توجه به تنهایی و گوشه گیری آنتوان منطقی می باشد. دنیای این شخصیت را می توان از درون به بیرون دید .ما از زاویه دید آنتوان به بیرون نگاه می کنیم. از نگاه چشمانی که دائم می چرخد و پیرامونش را از هر آنچه آدمها ( رجاله ها) سنگریزه ها ؛ دستگیره در ؛ دریا ... و هر چه باشد واکاوی می کند. و با این بررسی وسواسی به درون تهوع سقوط می کند :

«اشیاء نباید لمس کنند ؛ زیرا زنده نیستند .آدم به کارشان می گیرد.سرجایشان می گذارد.میانشان زندگی می کند.آن ها مفیدند.همین و بس.و این تحمل نکردنی است.می ترسم با آنها تماس پیدا کنم.انگار جانوران زنده اند.»

این رمان دغدغه ای ندارد که از پیشینه آنتوان بگوید . او کیست؟ چرا چنین اندیشه ای دارد؟ چرا منفعل است ؟ ... و اما بخش قابل توجه رمان و دغدغه آن کنکاش بر سر مسئله وجود است. معنای آزادی ؛ گذشته ؛ و زندگی و  جایگاه موسیقی:

«این آخرین کلام زندگیم است: در ته همه این کوششهای که نا پیوسته می نمودند؛ من همان آرزو را باز می یابم. لحظه ها را از چربی شان خالی کنم. بچلانمشان ؛ خشکشان کنم.خودم را بپالایم تا سر انجام صورت واضح و دقیق یک نت ساکسوفون را پدید آورم...»

کتاب توسط امیر جلال الدین اعلم ترجمه شده و انتشار اولیه آن در سال 1938 می باشد. ودرآخر باید گفت که ژان پل سارتر ؛ را در کنار سیمون دو بووار ؛ آلبر کامو و گابریل مارسل  می توان از جمله نویسندگانی دانست که اندیشه فلسفی را وارد حوزه ادبیات می کنند.

 

مجید رحمانی

 

 

برچسب‌ها: تهوع, ژان پل سارتر

|+| نوشته شده توسط مجيد رحماني در چهارشنبه دوم مهر ۱۳۹۹  |